- FOSSORES
- FOSSORESinfimum Servorum genus, quos compeditos fuisle docet Iuv. Sat. 11. l. 4. v. 79.Ipse focis brevibus ponebat olusculae, quae nuncSqualidus in magna fastidit compede Fossor.Eorum domicilium Ergastulum fuit, quod quindecim vincti consticuebant, si Appuleio Apol. credimus. Iuv. Sat. 14. l. 5. v. 23.Quid suadet iuveni laetus stridore catenae,Quem mire afficiunt inscripta Ergastula, car cerRusticus?His praeerat Ergastulus, ut appellat Nonius, vel Ergastularius, ut vocat Columella. Ennus sane Dux ille nobilis fugitivorum in Sicilia, Ergastularius servus fuit, teste Amm. Marcell. l. 14. c. XI. Eorum opus fodere fuit, unde nomen: ideoque Horat. l. 3. Carm. Ode 18. v. ult. Invisam terram Fossori canit. Ex numero illorum Eutyches, Victorinus et Maro martyres: Nerei et Achillei conservi, quos Aurelianus a Nerva Caesare, sibi donatos, tamquam servos suos, per sua praedia divisit, iussitque eos tatâ die terram fodere, et cantabrum edere ad vesperam, i. e. furfuraceum panem, ac canino more, nedum servili, tractari praecepit. Quo respexit Iuv. Sat. 5. l. 1. v. 10.———— Cum poscis honestius illicEt tremere et sordes farris mordere canini?Et Suet. forsan Ner. Claud. c. 48. Panem quidem sordidum oblatum aspernatus est, dicens. Fossoris imago cernitur in antiqua aerea icuncula, cuius exemplar habes apud Laur. Pignor. l. de Servis p. 262. Caput cetera glabrum, nisi quâ a vertice in occiput capilli, in gemeinum nodum constricti dependere videntur. Iam vero, cuculli sagati forma, quae in ea cernitur, habitum indicat operariorum rusticorum, qui alioqui tunicâ induebantur, Cato Tit. 59. Et hi quidem semirasi fuêrunt, velut etiam Ustores et Pistrinarii. At fugitivi omnino rasi. Et quia reditus agrorum non raro lapidicinis, cretifodinis, arenariis, auri, argenti, sulpuris venis constabat; ideo adhibebantur huic operae homines vincti, qui caederent, foderent, emerent. Et quidem Athen. narrat, Niciam Nicerati mille servos locasse ad fodinas argentarias, l. 6. p. 231. Caesares certe, ad quos vectigalia et portoria lapidicinarum pertinebant, peculiares ministros, qui haec procurarent, constituisse, ex elogiis aliquot sepulchralibus patet. Sub Impp. Ethnicis piorum habitacula plerumque hac loca fuêre, reperitque Clemens Pontifex Chersonesum deportatus 2000. Christianorum ibi ad secanda marmora damnatorum: Fuit autem poenae appendix ferri candentis inustio, vel in pede vel in facie, vel in alia corporis parte. Quoniam vero plerumque Ergastulorum domini liberos et servos promiscue supprimebant, ideo consuevêrunt Principes Ergastula recognoscere, ut fecit Aug. Suet. c. 32. repurgare, ut in Tib. Ner. c. 8. tollere, ut Hadrian. apud Spartian. Vide Pignor. Opere supra laudato, ut et infra Latomia. At Fossores, in Actis Proconsularibus, quae recitat Augustin. contra Crescon. l. 3 c. 29. et Ep. 241. dicuntur, qui aliis Fossarii appellati, humandis corporibus operam navabant, ultimique collocantur in Ordine Ecclesiastico, in Notis Tyronis p. 99. Κοπιαταὶ et Κοπιῶντες, in Ep. Ignatio adscripta ad Antiochenos etc. Vide in voce Copiatae, it. Fossa.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.